Kemal Sunal özelinde eski Türk filmlerinin zararlarını ele aldığımız yazıda, "Şaban Filmleri" diye bilinen eserlerin yozlaştırıcı yönünden bahsetmiştik. Şimdi biraz daha derine girip, Türk Sinemasnın en ahlaksız ve dejenere edici yapımlarından biri olan, neredeyse her hafta bir vesileyle ulusal kanallarda gösterilen, ahlaksızlık konusunda Yılmaz Güney'in bazı filmlerini (Yol ve Sürü gibi) bile gölgede bırakacak düzeyde olan ve şu haliyle Anadolu Kültürüne atılabilecek en büyük kazıklardan, yapılabilecek en büyük ihanetlerden birini teşkil eden "Kibar Feyzo"yu inceleyelim. Önce karakterler:
Kibar Feyzo: Muhtemelen Feyzullah isminin kısaltması. Kemal Sunal tarafından canlandırılan filmin protagonisti. Klasik Sunal karakterleri gibi bir tarafı saf, bir tarafı ise ortalığı karıştırabilecek kadar diğerlerinden sıyrılabilmiş bir karakterdir. Askerdeyken öğrendiği bazı şeyleri de katarak, bir taraftan "Maho Ağa" tiplemesi ile mücessem olmuş ağalık düzeniyle mücadeleye kalkışır bir yandan da Gülo ile evlenme planları yapar.
Maho Ağa: Muhtemelen Mahmut isminin kısaltması. Şener Şen tarafından canlandırılan ve ağalık düzeninin temsilcisi olan köy ağası. Filme göre her şeyi kendi çıkarı ve çıkarının bekası için kullanan, bunun için de din dahil bütün mukaddesatı çiğneyebilecek tıynette biridir.
Gülo: Bir Anadolu köyünde (hele de Güneydoğu ve Doğu'da) rastlanması çok zor, yoldan çıkmaya meyilli, köyün fettan güzeli. Müjde Ar'ın hemen hemen her "soyunduğu" rolü gibi, Türk toplumunu dejenere edici, yozlaştırıcı performanslarından biri daha.
Bilo: Muhtemelen Bilal isminin kısaltması. Güç, para, egemenlik neredeyse, hiçbir ahlaki değer gözetmeden o tarafa geçebilen, çanak yalayıcılığında sınır tanımayan ve İlyas Salman'la vücut bulan tip.
Hacı Hüso (Gülo'nun babası): Muhtemelen Hüseyin isminin kısaltması. Kızını para karşılığı satabilecek cinste biridir ve güya hacıdır. Gözü para ve maddiyattan başka bir şey görmez. Filmin senaryosunu da yazan İhsan Yüce tarafından oynanıyor. Tabi burada, filmin senaristi olması bakımından kendisine biraz daha yer ayırtmak lazım: bu filmdeki ve genelde diğer, hem oynadığı hem de senaryosunu yazdığı filmlerdeki en bariz nokta, dini değerleri yozlaştırmadaki ustalığıdır. Rollerine baktığımızda gördüğümüz detaylar; içkici, paragöz, çıkarcı bir baba ya da gücünü seküler aydınlanmadan! aldığı bariz belli olan ve "bağnazlık", "geri ve örümcek kafalılık" ile mücadele ettiğini sanan başka bir karakter.
Köyün İmamı: Malum zihniyetin her filminin vazgeçilmez karakteri: Rüşvetçi, düzenbaz, satıcı, üçkağıtçı, maddiyatçı imam.
1978 yılı yapımı filmin yönetmeni Atıf Yılmaz, senaristi ise İhsan Yüce.
başlık parasının taksidi ödeyememe ve etrafında dönen çeşitli pazarlıklar |
Film kısaca, askerde yeni dönen Feyzo'nun, Hacı Hüso'nun kızı ile evlenmek istemesi ve bunun için başlık parası denkleştirme çabalarının etrafında döner. Askerden aynı zamanda dönen Bilo'nun da Gülo'da gözü vardır ve gözü paradan başka bir şey görmeyen baba (Hacı Hüso) kızını açık artırma ile satmaya kalkar. Feyzo bir şekilde Gülo'yu almayı başarır, ancak taksitle. Düğünün olduğu günde, Feyzo'dan fazla hoşlanmayan Maho Ağa, sudan bir bahane ile Feyzo'yu köyden kovar. Hem bu yüzden hem de gelinin taksitlerini denkleştirememesi yüzünden şehirde çalışmaya başlar. Şehirde de çeşitli Solcu eylemlerinden, grevlerden, sendikalaşma faaliyetlerinden ve daha başka şeylerden, askerdeyken öğrendiklerini artırır, hatta başlık parasının kaldırıldığını öğrenir ve Maho Ağa kimliğinde, ağalık düzenine karşı koymaya başlar. Köyde ise, taksitlerin gecikmesini bahane eden ve henüz zifaf olmadığını sanan paragöz ve kızını, dolayısıyla namusunu parayla satacak kapasitedeki baba (Hüso) kızını, daha bakire nasıl olsa diye, Bilo'ya satma derdindedir. Maho Ağa, kendisine rakip olarak gördüğü Feyzo'yu yine köyden kovar fakat Feyzo, taksit ödemek için her geldiğinde ortalık iyice karışır ve ağanın itibarı giderek sarsılır. Nihayetinde de, başlık parası isyanı görünümlü ağa karşıtı bir nümayişte, Feyzo ağayı vurur ve mahkeme karşısına çıkar.
abdest esnasında imamla rüşvet pazarlığı Türk Sinemasnın yüz karalarından biri |
Filmin hususiyetlerine bakacak olursak: Karakter isimlerindeki seçimler, bu kadroların rol aldığı neredeyse her filmdeki gibi aynı temel felsefeye dayanır; mübarek ve İslami isimleri yozlaştırmak, bilhassa kötü karakterle böyle adlar takmak ve bu isimlerle dalga geçtirmek!
Çok ama çok düşük ihtimalde bir araya gelebilecek derecede kötü, ahlaksız ve dini kendi çıkarları için kullanabilecek karakterleri bir filme sıkıştırmak.
Başlık parası için açık artırma ile bakire kız satmak ve bunu taksitlere bölmek.
Kızı verdiği halde, başlık parası taksidini ödeyememiş damattan kızı alıp, para veren başka birine satmaya çalışmak.
Abdest alırken rüşvet pazarlığı yapabilecek kadar alçak ve paragöz bir imam.
Abdest almak gibi İslam Dininde mühim bir yer işgal eden fiili gülünç duruma düşürmek.
Hak arama görünümlü Sosyalist ve hatta Anarşist enstantaneler.
Doğu ve Güneydoğu illerimizin ve vatandaşlarımızın aşağılanması.
Çok aşağılık ve neredeyse her sekansa yayılmış galiz sövmeler ve küfürler.
Minareye çıkıp türkü söylemek ve hatta göbek atmak.
Açık ve imalı müstehcen sahneler.
Sosyalist yaklaşımlar |
minarede türkü söylemek ve göbek atmak yine utanç verici bir sahne |
Komedi filmi diye yayınlanır çoğu zaman ama sebep olduğu tahribat çok büyüktür. Yetişme çağındaki gençlerin televizyon başında buna illaki denk geldiğini de düşünürsek hele. Ve bu ahlaksız, toplum ve gençlik müfsidi film, hala "muhafazakar" diye bilinen kanallarda sıklıkla yer bulur ve kendini muhafazakar diye tanımlayan vatandaşımız tarafından afiyetle sindirilir!
Şimdi bazılar "efendim sanat manat, o bir ders verme niteliğinde" diyebilir ama... arkadaş, Anadolu Kültürünü ve insanını yerin dibine sokan, ısrarla kafasındaki şablona sokmaya çalışan, olmayacak abartı ve dezenformasyonla yanlış tanıtan bir sanata ancak Melih Gökçek'in yaptığı yapılır!
Bu ve buna benzer ahlaksız ve agresif filmlerin arkasındaki senarist ve yönetmen güruhunun gıyabında, kendi milletine yabancılaşan ve ona her vesile ile ders vermeye çalışan tepeden inmeci "aydın"lara bakaılm: