İnternetten Güvenli Alışveriş Nasıl Yapılır

     Bazı arkadaşların; "bir şeyler almak istiyoruz ancak hangi siteden alalım, nasıl alalım da kazıklanmayalım, sen nasıl yapıyorsun bu işi" şeklindeki sualleri karşısında, günümüzün bu büyük kolaylıklar sağlayan fakat beraberinde tehlikeler de barındıran alışveriş türü hakkında birkaç satır yazmak elzem oldu (böyle bir konuda yazı yazacağım aklımın ucundan dahi geçmezdi). Ciddi konuları bir kenara bırakıp, daha az ciddi gibi görünen ama doğrudan hayatın içinden olması ve çok kişinin, "canın yongası" olarak addedilen "mal"ına kastetmesinden dolayı, bazı temel bilgileri paylaşmak yerinde olur muhtemelen (giyimden, buzdolabına, elektronikten kameraya kadar, neredeyse her şeyini internetten alan biri olarak tabi).

      Evvela, internet üzerinden yapılan alışverişin artı ve eksilerine bakalım. Avantajları: En büyük avantajı tabi ki, hiç evden ya da iş yerinden çıkmadan, yorulmadan ve zahmetsiz, arzu edilenleri alabilmek. AVM veya çarşılarda, dükkan dükkan gezmeyi sevmeyenler için birebir. Diğer müspet bir yanı, çok fazla seçenek olması (bazılarının fazla seçenekten dolayı kafasının karışması ve karar verememesini saymazsak). Bunların dışında, taşıma derdi olmaması ve fiyatların genellikle daha uygun olması ve taksit imkanlarının daha geniş olması da ayrı birer güzellik. Dezavantajları: Elleme, yoklama ve test etme imkanından yoksun olmak (çoğu kimsenin, bilhassa pahalı, karmaşık ve çok fonksiyonlu eşyalar alırken internet alışverişinden vazgeçme sebebidir). Ama en önemli dezavantajı tabi ki, kredi kartı bilgilerinin girilip, onay tuşuna basılması esnasında, ense civarında oluşmaya ve birikmeye başlayan soğuk ter damlalarıyla paralel olarak insanı kaplayan şüpheci tedirginliktir. İnsanın o anda neler gelmez ki aklına; geçen gün izlenen belgeseldeki, milletin banka hesaplarına giren, tereyağından kıl çekercesine hesapları boşaltan, daha on sekizine girmemiş ve tüyü bitmemiş liseli hackerlar, Mahmud Abinin kredi kartından 100 lira yerine 1000 lira çeken garson ve bunun günler süren mücadelesi, mail orderla sadece bir defaya mahsus 15 lira çekmeyi taahhüt eden şirketimsi oluşumun, haber vermeden her ay 15'er lira çekmesi vs...! Dolayısıyla, online alışveriş yapacak kimselerin, vesvesesiz, kuruntusuz ve selim karakterli olması lazım. Diğer türlü, "kredi kartı bilgileri acaba ne oldu, mal orijinal mı, kargo gelir mi" gibi kafada uçuşan sorular, yapılacak olan üç-beş kuruşluk kârın getireceğinden çok daha fazlasını götürür.

     İlk psikolojik aşamayı, selamet ve bu işin dezavantajlarını göğüsleyebilecek bir iç huzur ile geçiştirmişseniz, işin daha kolay olan aksiyon kısmına geçebiliriz:

     Öncelikli olarak, almayı kararlaştırdığınız şeyin, hangi modelini ve hangi özelliklere haiz olanını almak istediğinize karar vermek, en uygun fiyatları görebilmek için, fiyat karşılaştırma sitelerinden en çok ziyaret edilenleri olan; Akakçe, Bilio, Karşılaştır ve Cimri gibi sitelere girip filtrelemeye başlayabilirsiniz (ben en çok Akakçe'yi kullanıyorum). Bu gibi sitelerin yüzlerce belki binlerce ürün ve model sıralamasında, popülarite veya fiyat düşüklüğüne göre bir sıralama yaptıktan sonra, aşağı-yukarı bir fikriniz oluşur. Burada dikkat edilecek bir husus; ilk elemeden sonra, açtığınız sayfalardaki satıcılara ve bu satıcılara yapılan yorum ve puanlamalara dikkat etmek. Bu karşılaştırma sitelerinin ürün tedarikçilerini gösteren sayfalarında, genellikle şöyle bir dizayn olur; en üste, üç ya da beş tane, fiyatı düşükten yükseğe sıralanmış, hem çok oylanmış hem de yüksek puan almış siteler sıralanmıştır. Onların altında ise, fiyatı en düşükten başlayan fakat yukarıdakiler kadar oylanmamış siteler vardır. Bu sayfadaki mantık şudur: eğer hiç problem yaşamak istemiyorsan, o en yukarıdakilerden alışverişini yap. Ancak bazen öyle olur ki, çok az oy almış ve biraz da puanı kırık bir siteye denk gelirsiniz ve bu site de diğer tedarikçilerden neredeyse %10 hatta %20 iskontolu satar. İşte orada, ecnebilerin deyimiyle "risk iştahı"nıza bakarsınız. Bu riskten kurtulmanın ya da minimuma indirmenin bir yolu, hemen Google'a "şirketin ismi" ve "şikayet" kelimelerini yazıp aratmak. Eğer Şikayetvar ve Şikayet gibi sitelerde çok fazla şikayet başvurusu yapılmışsa, o siteye fazla yanaşmamak (fakat bunu büyük siteler için yapmaya kalkarsanız, sizi yanıltabilir çünki bu sitelerle alakalı mutlaka şikayet vakaları oluyor, mühim olan bu vakaların fazla olmaması).

     Ne alacağınıza aşağı-yukarı karar verdiniz ancak seçmeyi düşündüğünüz ürün ya da ürünler sizin isteklerinizi tam karşılıyor mu ve olumsuz yanları neler? Bu soruların cevabını bulmak için, çok temel ve basit olarak başvurulabilecek üç tane site var: Eğer alacağınız şey, erkeklerle ve/veya erkek kullanımı ile alakalı ise tek yapmanız gereken, arama motorlarının piri Google'ın kapısını çalıp "ürün" ve "forum donanımhaber" yazmak. Genellikle bu sitede, en akla gelmeyecek şeyler bile sorulur ve sorular da cevap bulur. Eğer aradığınız şey, kadınların kullanım alanları ile veya ev kullanımı ile ilgili ise, biraz önceki işlemin sonuna "kadınlar kulübü" yazmamız yeterlidir. Kadınlar kulübünde envai çeşit bilgi ve yorum bulup, almayı düşündüğünüz şeyin olumsuzlarını öğrenebilirsiniz (dikkat edin, bu sitenin jargonuna kendinizi kaptırabilirsiniz ve bazen orada kullanılan kelime ve deyimsi şeyler Metrobüste aklınıza gelebilir, aman diyelim). Eğer seçeceğiniz ürün, biraz daha teknolojik ve rafine ise, Ekşi Sözlükten de yardım alabilirsiniz (basit alet edevat bilgileri bulunmayabilir).

     Çoklu seçimden sonra, yukarıda bahsedilen veya buna benzer çok katılımcılı sitelerden yorumlar aldınız ve ne alacağınıza karar verdiniz. Şimdi sıra, Hasan Kaçan'ın kendine has üslubu ile "yüzüne bakmağa bile kıyamayacağın, cillop gibi..." kredi kartını çıkarıp, o muhteşem on altı rakamlık kombinasyonu ve daha da can sıkıcısı ve terlemeyi artırıcısı, arkadaki o üç rakamı girmek (çünki buraya kadar gelmişsen zaten bu rakamları girmeye değecek bir yere gireceksindir). Rakamları girdiniz ancak bitmedi, "uzaktan alışveriş" formunu onaylamanız lazım. Bu formda bakılması gereken en mühim husus "cayma hakkı", temel cayma hakkı şu nda yasal olarak en aşağı yedi gündür. Kaliteli siteler, bu cayma hakkını bir aya kadar uzatabiliyorlar bu arada.

      Bu saydıklarımızın yanında, giyim-kuşam ile alakalı alışveriş düşünüyorsanız, Hepsiburada ve Gittigidiyor gibi devlerin yanında, Markafoni, Trendyol, Bir varmış bir yokmuş gibi artık kalburüstü sayılabilecek ve müşteri memnuniyeti konusunda üst düzey olan siteleri kullanabilirsiniz.

     (işbu yazı, artan tecrübe ve tavsiyelere binaen kendini geliştirme potansiyeline sahiptir)!