Associated Press'in Gözünden Yakın Tarihimiz

     Yakın tarihimizle alakalı bize dayatılan çamur gibi görüntülerin ve çekimlerin inadına, işini ciddiye alan Associated Press isimli ajans, arşivini YouTube'a yüklemiş. Hem de ne yüklemek efendim! Sayfalar, megabytelar, açıklamalar... Adamlar oturmuşlar, işi hiç şansa bırakmadan Türkiyemizin, ancak kendi ajanslarımızda veya televizyonlarımızda bulunabileceğini tahmin edebileceğimiz, bulunmaz ve hatta "mahrem" sayılabilecek olayları çekip, itina ile kenara koymuşlar, devyarasa arşiv yapmışlar! 50'li ve 60'lı yıllar,.. hele de 70'lerden sonrası gayet kaliteli ve detaylı bir muhteviyat arz ediyor,

     Associated Press adlı kuruluş üşenmeyip ülkemizi ve bizi, bizden daha iyi gözlemleyip çekmiş, bize de en azından en ilginç ve tarihimizde yer etmiş olayları ve kişileri tasnif edip güzelce bir şekilde servis etmek düşer öyle değil mi? Biz de öyle yaptık ve yakın tarihimizin son 45 yılından bir demet sunduk... İşte o, YouTube playlisti haline gelmesi elzem olan demet (kronolojik olaraktan):

1. Deniz Gezmiş'in yakalandıktan sonraki halleri: Türk Solunun idollerinden ve Filistin Solunun liderlerinden Yaser Arafat'ın asker arkadaşı Deniz Gezmiş, 4 Mart 1971'de 4 ABD askerini kaçırmakla suçlanmaktadır. İk hafta kadar sonra,16 Mart'ta Sivas Gemerek'te yakalanıyor ve Ankara Emniyet Müdürlüğüne getiriliyor. 18 ve 19 Mart'taki bu görüntülerde, önden kelepçeli Gezmiş, yerli Che Guevara gibi pozlar vermek şöyle dursun, süt dökmüş kedi gibi adeta:

2. İsmet İnönü ve tercümanı Bülent Ecevit: 12 Mart 1971'deki muhtıranın üstünden sadece beş gün geçmiştir ve Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü yabancı basına demeç vermektedir. Video, İsmet İnönü'nün nadir renkli görüntülerini ihtiva etmekle birlikte, bir seneye varmadan CHP'nin başına geçecek olan Bülent Ecevit'i, İnönü'nün İngilizce tercümanı olarak göstermesiyle de enteresan bir hal arz ediyor:

3. 61 Anayasası bize fazla "lüks" geliyor: Fazla "gidip gelmemesi" sebebiyle, pek tanımadığımız eski başbakanlardan biri olan Nihat Erim, 1971 yılının Mayıs ayında, yani "12 Mart Muhtırası" olarak bilinen 1971 Askeri Darbesinin hemen ardından yabancı basının suallerini cevaplıyor. Burada dikkatimizi iki şey çekiyor (ki bunlar o zamanları bilenler tarafından konuşulur ama elle tutulur bir malzeme arz etmezdi).

     Teknokratlar Hükumetinin başbakanı olan Nihat Erim ilk önce der ki; "61 Anayasası bize fazla lüks geliyor. Biz bunu biraz değiştireceğiz". İkinci olarak da "Haşhaş üretimi yapmak suretiyle bütün dünyayı zehirliyoruz. Bunun üretimini neredeyse yok edeceğiz". Bu iki konu, o zamanın en çok konuşulan başlıklardandı, dolayısıyla kendisini şöyle alıyoruz (videoda Erim, biraz bozuk da olsa İngilizce konuşuyor ama Türkçe altyazılar orjinaldir):

 4. Ak güvercini sembol edinmekle nam salan "Karaoğlan" Bülent Ecevit, İstanbul'da bir seçim mitinginde kendisine havaya salıverilmek üzere verilen güvercinle zor anlar yaşıyor:

5. Yılmaz Güney cezaevinden çıkmakta: Yine Türk Solunun ve sinemasının tartışmalı ve sıkıntılı elemanlarından Yılmaz Güney, iki senelik "devrimcilere yardım ve yataklık yapmak" gerekçeli mahkumiyetinin ardından cezaevinden çıkıyor. Ancak bu durum çok uzun sürmeyecek elbette. İki sene sonra, ilçe yargıcını öldürmek suçundan tekrar içeri girecektir Güney:

6. Milliyetçi Cephe Hükumetleri: Türkiye siyasi geçmişinin enteresan enstantanelerinden biri daha. Tarihe 1. ve 2. Milliyetçi Cephe Hükumetleri olarak geçecek kısa süreli ortkalıkların TBMM'deki görüntüleri:

     İlk olarak Adalet Partisi + Milli Selamet Partisi + Milliyetçi Hareket Partisi + Cumhuriyetçi Güven Partisi (ki bu yukarıdaki partiler arasında en olmayacak partidir) ortaklığı ile oluşturulan ve "1. Milliyetçi Cephe Hükumeti" olarak anılan geniş koalisyonun ilk Bakanlar Kurulu toplantısı var. Videonun ilk kısmında Süleyman Demirel, Necmettin Erbakan, Alparslan Türkeş ve Turan Feyzioğlu'nu görüyoruz. Tarihler 15 Nisan 1975'i gösteriyor.

     İkinci olarak, İkinci Milliyetçi Cephe Hükumeti güvenoyu alıyor. Eski ortak Turan Feyzioğlu bu sefer "red" diyor (2 Ağustos 1977).

     Üçüncü kısım ise, ömrü fazla uzun olmayan "Milliyetçi Cephe" koalisyonunun ikincisi 02.01.1978'de, cumhuriyet tarihinin ilk gensorusunu yiyerek dağılıyor (bkz: Güneş Motel Vakası). Görüntülerde gensoruyu veren Altan Öymen de var:

 7. Tayyip Erdoğan 25 yaşındayken kalabalığa hitap ediyor: 1990'lardan sonra siyasete iyice ısınan ve 2000'li yıllarla birlikte ustalık dönemine imza atan, Türk siyasetinin belki de en çok kazananı ve oy alanı, Recep Tayyip Erdoğan 11 Ekim 1979 tarihinde, İstanbul'da düzenlenen Milli Selamet Partisi mitinginde konuşuyor. Ardından da Necmettin Erbakan konuşma yapıyor. Bu açıdan belki de internetteki en eski renkli videosu. Dikkat edilecek husus; Recep Tayyip Erdoğan mitingde on binlere hitap ederken sadece 25 yaşında:

8. Kemal Türkler'in naaşı: 22 Temmuz 1980'de evinin önünde vurularak öldürülen Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonunun (DİSK) kurucusu ve ilk genel başkanı Kemal Türkler'in naaşı ambulanstan indiriliyor. Associated Press'ten yakın ve net bir görüntü:

9. Nazlı Ilıcak cezaevine doğru: Çeşitli vesilelerle günümüzde de gündeme gelmekte sıkıntı çekmeyen gazeteci Nazlı Ilıcak, Ekim 1982'de, üç aylığına Sağmalcılar Cezaevine giriyor. Gerekçe, Milli Güvenlik Konseyi kararlarına, yani 80 Darbesini gerçekleştiren idareye aykırı davranmak:

10. Turgut Özal Anavatan Partisi'ni kuruyor: 80 Darbesinin ve 82 Anayasasının ardından, 1983 yılının bahar ayları yepyeni siyasi partilerin kurulmasına şahitlik ediyor. İşte onlardan biri; Turgut Özal, "Anavatan Partisi"ni kuruyor ve kuruluş gayeleri ile alakalı Associated Press'e İngilizce olarak mülakat veriyor:

11. "Elindeki kuşu kaçıran" Mesut Yılmaz ve Refahyol'un kurulması: 1996 yılının sıcak ve tartışmalı bir Temmuz gününde, 28 Şubat Postmodern Darbesi ile karşılacak ve "Refahyol" adı ile bilinecek; Refah Partisi-Doğru Yol Partisi-Büyük Birlik Partisi arasındaki koalisyon hükumeti güvenoyu alıyor... hem de kıl payı bir farkla: Kabul 278 - Red 265.

Güvenoylamasından sonra Başbakan Necmettin Erbakan, Tansu Çiller'i meth ederken, koasliyon görüşmelerine yanaşmayan Anavatan Partisi lideri Mesut Yılmaz'a da kendince ayar veriyor; "Mesut Yılmaz eline gelen kuşu kaçırdı":

12. Deyusu Ekber Dışarı: Seneler 1997'yi gösterirken, yine sıcak bir Temmuz gününde toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisinde, Cumhuriyet Halk Partisi İzmir milletvekili Sabri Ergül, Refah Partisi Rize milletvekili Şevki Yılmaz'ı hedef alan "Deyusu Ekber Dışarı" yazılı bir pankart açmak suretiyle, adeta meclisimizde bir meydan muharebesi ve kovalamaca başlatıyor! Mecliste o sırada cereyan eden hadise ise, Mesut Yılmaz'ın Başbakanlığındaki hükumetin güven oylamasıdır:

13. Olaylı 1997 MHP Kongresi: Alparslan Türkeş'in ölümünden sonraki ilk Milliyetçi Hareket Partisi Kogresi, çıkan olaylar ve karışıklıklar nedeniyle iptal olmuş. Temmuz ayındaki kongrede Devlet Bahçeli MHP Genel Başkanı seçilmiştir. Görüntülerde, savaş alanına dönen salondan sahneler ve Ülkü Ocakları eski Genel başkanı Azmi Karamahmutoğlu'nun "Artık söz yok, eylem var" ifadesi eşliğinde, mikrofonu estetik bir şekilde kenara fırlatıp "eylem"e girişmesi de var:

14. 90'lı yılların kaçınılmazlarından; Sağ-Sol kavgaları: 1997 yılının İstanbul Üniversitesinden bir kesit; Sağ ve Sol görüşlü talebeler çatışıyor. Fakülte de malum; Fen Edebiyat Fakültesi:

15. Van Gölü Canavarı gölde serinliyor mu ki acaba: Associated Press'in, İhlas Haber Ajansı görüntüleri ile servis ettiği -güya- Van Gölü Canavarı görüntüleri. 90'lı yılların en çok konuşulan olaylarından biri bu "Canavar" meselesi idi:

16. AK Parti'nin ilk zaferi ve Recep Tayyip Erdoğan'ın ilk başbakanlığı: Kasım 2002 Seçimlerinden tek başına iktidarla çıkan AK Parti'de Recep Tayyip Erdoğan, 9 Mart 2003'teki milletvekili yenileme seçiminin ardından, önce milletvekili sonra da 59. Hükumetin Başbakanı oluyor.

Recep Tayyip Erdoğan'ın milletvekili seçilmesi, mecliste yemin etmesi ve Başbakan olarak Bakanlar Kurulu listesini açıklamasını ihtiva eden videodur:

 

     Playlist olmuş hali:


BÜYÜKÇE NOT: Hepsi kesildi biçildi ama Youtube tek hamlede hepsini çöpe gönderdi. Fırsat ve imkan olursa tekrar yüklenebilir bazıları.